Czy zaklejanie ust naprawdę pomaga na chrapanie? Analiza 6 badań naukowych
Zaklejanie ust podczas snu, choć brzmi nietypowo, staje się coraz bardziej popularną metodą wykorzystywaną przez osoby, które chcą zmniejszyć chrapanie i poprawić jakość nocnego oddychania. Wiele osób opisuje, że budzi się mniej odwodniona, rzadziej ma suchość gardła, a ich sen jest spokojniejszy i bardziej regenerujący. Z naukowego punktu widzenia kluczowe jest to, że oddychanie nosem jest fizjologicznym sposobem oddychania podczas snu – nawilża powietrze, filtruje je i stabilizuje jego przepływ, a ponadto poprawia natlenienie. Dlatego warto zrozumieć, co mówią na ten temat badania naukowe, a nie tylko obserwacje z mediów społecznościowych.
Poniżej przedstawiamy sześć badań, które analizują zaklejanie ust lub analogiczne mechaniczne metody zamykania ust podczas snu.
1. Zaklejanie ust poprawia działanie CPAP i komfort snu
Meksukree i wsp., 2025 — Journal of Clinical Sleep Medicine
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40963295/
W tym bardzo dobrze zaprojektowanym badaniu sprawdzano, jak zaklejanie ust wpływa na osoby z umiarkowanym i ciężkim bezdechem sennym (OSA — Obturacyjny Bezdech Senny), które korzystają z aparatu CPAP (Continuous Positive Airway Pressure — urządzenia generującego stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych). Wzięło w nim udział 62 pacjentów, którzy przez 30 nocy spali z zaklejonymi ustami, a potem przez 30 nocy bez taśmy. Wyniki były jednoznaczne: czas korzystania z CPAP wzrósł o 52 minuty każdej nocy, a więcej pacjentów spełniało kryteria „dobrej adherencji”, czyli regularnego i skutecznego stosowania terapii. Co równie ważne, zmniejszyło się chrapanie, suchość ust i gardła oraz liczba nocnych wybudzeń.
Dodatkowo wielu pacjentów opisywało, że rano budzili się z bardziej nawilżonym gardłem, a ich oddech był świeższy, co potwierdza, że ograniczenie oddychania ustami poprawia mikroklimat w jamie ustnej. Zaklejanie ust zmniejsza bowiem parowanie śliny i wysuszanie śluzówki, co wpływa na lepszy komfort snu.
Wniosek: Zaklejanie ust to skuteczna i prosta metoda wspierająca działanie CPAP, szczególnie u osób, które automatycznie otwierają usta podczas snu.
2. Zaklejanie ust zmniejsza epizody bezdechu i chrapanie
Lee i wsp., 2022 — Healthcare (MDPI)
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36141367/
W tym badaniu analizowano 20 osób z łagodnym bezdechem sennym (AHI — Apnea-Hypopnea Index, czyli liczba epizodów bezdechu i spłyceń oddechu na godzinę snu). Po tygodniu spania z zaklejonymi ustami AHI spadł z 8,3 do 4,7, czyli zmniejszył się prawie o połowę. Zauważono też bardzo wyraźną redukcję chrapania, a minimalny poziom natlenienia krwi (saturacja) nie pogorszył się, co wskazuje, że oddychanie było stabilne i bezpieczne.
Uczestnicy zgłaszali również mniejszą suchość ust, bardziej „wilgotne” gardło rano oraz mniejsze podrażnienie tylnej części jamy ustnej. To ważne, bo długotrwała suchość może prowadzić do problemów z dziąsłami, nieprzyjemnego oddechu i pogorszenia higieny jamy ustnej. W badaniu wiele osób mówiło, że sen stał się spokojniejszy i mieli mniej mikroprzebudzeń.
Wniosek: Metoda może być pomocna u osób z łagodnym OSA i oddychaniem ustami, pod warunkiem drożnego nosa.
3. Taśma na usta zmniejsza chrapanie i poprawia oddychanie nosem
Huang & Young, 2015 — Otolaryngology–Head and Neck Surgery
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25450408/
W tym badaniu 30 osób z łagodnym OSA i dominującym oddychaniem ustami stosowało porowatą taśmę, która zmniejszała możliwość otwarcia ust podczas snu. Po jej zastosowaniu AHI spadł z 12 do 7,8, co oznacza wyraźne zmniejszenie epizodów zaburzeń oddychania. Chrapanie również zmniejszyło się bardzo istotnie — z 7,5 do 2,4 w skali 10-punktowej.
Co ciekawe, uczestnicy mówili również o mniejszej suchości jamy ustnej i gardła oraz o większym komforcie oddychania rano. To logiczne, bo powietrze napływające przez usta jest zimne i suche, co dodatkowo podrażnia tkanki. Ograniczenie oddychania ustami zmniejsza więc również ryzyko podrażnienia błony śluzowej.
Wniosek: Taśma na usta może ograniczyć chrapanie i poprawić oddychanie podczas snu.
4. „Mouth shield” zmniejsza chrapanie i oddychanie ustami
Lin i wsp., 2025 — Dentistry Journal
Link: https://www.mdpi.com/2304-6767/13/1/23
W tym niewielkim, ale ciekawym badaniu 14 osób używało specjalnej „tarczy ustnej”, czyli elastycznej osłony umieszczanej w przedsionku jamy ustnej. Jej zadaniem było ograniczenie przepływu powietrza przez usta, podobnie jak przy zaklejaniu. Po kilku nocach zauważono, że u uczestników zmniejszyło się chrapanie, skrócił się czas oddychania ustami i poprawił się RDI (Respiratory Disturbance Index — wskaźnik zaburzeń oddechu).
Dodatkowo nie odnotowano żadnych negatywnych efektów dla dziąseł czy zębów, a wielu uczestników mówiło o większym komforcie snu oraz mniejszym wysuszaniu języka i podniebienia. Osoby zgłaszały również świeższy oddech rano, co potwierdza wpływ ograniczenia wysychania śliny na florę bakteryjną jamy ustnej.
Wniosek: To potwierdza, że ograniczenie oddychania ustami może poprawić ogólną jakość snu i komfort nocnego oddychania.
5. Zaklejanie ust jako test drożności nosa
Zaghi i wsp., 2020
Link: https://www.sciencepublishinggroup.com/article/10.11648/j.ijo.20200601.13
W tym badaniu zaklejanie ust nie było metodą leczniczą, lecz diagnostyczną. Sprawdzano, czy pacjenci są w stanie oddychać wyłącznie przez nos po zamknięciu ust. Okazało się, że osoby, które miały natychmiastową duszność lub dyskomfort, zwykle miały nierozpoznane wcześniej problemy z drożnością nosa, takie jak skrzywiona przegroda, polipy lub przewlekły obrzęk.
Badanie pokazało też, że osoby z dobrą tolerancją oddychania przez nos spały spokojniej, miały stabilniejszy rytm oddechu i zgłaszały mniejsze wysuszanie ust. To logiczne, bo oddychanie nosem nawilża i ociepla powietrze oraz poprawia jego przepływ.
Wniosek: Zaklejanie ust może działać jak prosty „test przesiewowy” — jeśli ciężko oddychać przez nos, trzeba najpierw zadbać o jego drożność.
6. Osłona ust zmniejsza chrapanie u większości pacjentów
Veres, 1993 — Journal of the Dental Association of South Africa
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9511609/
W jednym z pierwszych badań dotyczących ograniczenia oddychania ustami analizowano 77 dorosłych z przewlekłym chrapaniem. Pacjenci stosowali plastikową osłonę przedsionka jamy ustnej, która wymuszała oddychanie nosem. Aż 77,9% z nich zgłosiło zdecydowaną redukcję chrapania. Osoby te mówiły także o mniejszej suchości ust i lepszym komforcie oddychania rano.
Choć badanie było starsze i mniej zaawansowane metodologicznie, wyniki są zgodne z nowszymi pracami: ograniczenie oddychania ustami poprawia jakość snu u osób z drożnym nosem.
Wniosek: Proste mechaniczne metody zamykania ust mogą przynieść korzyści, jeśli głównym problemem jest chrapanie związane z oddychaniem ustami.
Podsumowując, wszystkie opisane badania pokazują, że zaklejanie ust lub podobne metody mogą pomóc w zmniejszeniu chrapania, poprawie jakości oddychania oraz ograniczeniu suchości jamy ustnej — o ile nos jest drożny. Najlepsze efekty dotyczą osób, które chrapią głównie z powodu otwierania ust podczas snu, a nie tych z ciężkimi zaburzeniami oddechu. Dodatkowe korzyści, takie jak świeższy oddech, lepsze nawilżenie jamy ustnej, stabilniejszy sen i mniejsza liczba mikroprzebudzeń, wynikają z samej fizjologii oddychania nosem.
Zaklejanie ust trzeba jednak stosować z rozwagą — osoby z niedrożnym nosem lub dusznością powinny najpierw skonsultować się z lekarzem i zadbać o drożność dróg nosowych.
Produkty GoodNite — plastry na usta oraz plastry i opaski poszerzające nozdrza — są prostym i nieinwazyjnym sposobem na to, aby wesprzeć naturalne oddychanie nosem w nocy. Połączenie obu rozwiązań pozwala jednocześnie:
-
utrzymać zamknięcie ust,
-
ułatwić przepływ powietrza przez nos,
-
zredukować chrapanie wynikające z oddychania ustami.
To podejście jest zgodne z logiką badań: najlepsze efekty pojawiają się wtedy, gdy zamknięcie ust idzie w parze z dobrą drożnością nosa.